Dit veranderverhaal laat zien hoe het anders kan. Hoe we samen een beweging onder de professionals binnen de jeugdzorg tot stand kunnen brengen, door te werken vanuit vertrouwen in plaats van wantrouwen. Door lef te tonen en daardoor andere keuzes te maken; door te veranderen. Deze keer vertellen Ieneke van Weringh en Jorien Benthem samen hun verhaal.
Ieneke en Jorien: “Verandering begint met toegeven dat je niet altijd weet wanneer het goed genoeg is. Zorgvuldig onderzoek is dan een logische stap. Blijf je verwonderen en laat je informeren, kennis is het sleutelwoord.”
“We hebben beide jarenlange ervaring binnen de gedwongen jeugdhulp. Ieder vanuit een eigen discipline (Ieneke is maatschappelijk werker en Jorien is orthopedagoog-generalist) werken we samen om uithuisplaatsing te voorkomen. We zien dat dit namelijk nogal wat teweeg brengt bij ouder en kind. We vragen ons vaak af: ‘had dit niet anders gekund? Zijn echt alle andere opties overwogen? Is er verder gekeken dan alleen de lijn die tot nu toe is ingezet?’
Samen zijn we daarom de Lariks gestart, van Zorg Anders. We werken op het snijvlak van (het voorkomen van) uithuisplaatsingen waar we ouders met kinderen de mogelijkheid bieden een ‘grote pas op de plaats’ te maken. Het geeft jeugdbeschermers lucht en ruimte zodat zij beslissingen in dit afwegingsproces met de grootste zorgvuldigheid kunnen nemen.
We hebben een lastig vak, gedwongen jeugdhulp is een moeilijk onderwerp. Voor uithuisplaatsing lijkt geen goed moment te bestaan, je bent te vroeg of juist te laat.. En dat is waar wij het anders doen. De verandering begint met toegeven dat je niet altijd weet wanneer het goed genoeg is. Zorgvuldig onderzoek is dan een logische stap. Blijf je verwonderen en laat je informeren, kennis is het sleutelwoord. Om ons heen zien we dat er bij gebrek aan kennis, verkeerde keuzes worden gemaakt.
Een voorbeeld. Begin vorig jaar werden we benaderd door een gezinsvoogdij instelling, in opdracht van de kinderrechter. ‘Ik weet eigenlijk wel dat het toch niks wordt, maar ik zoek toch even contact’. De casus betrof de voogdij voor een meisje van anderhalf jaar oud. In de eerste week na haar geboorte is ze bij moeder weggehaald en ondergebracht bij een pleeggezin. De instelling wilde de voogdij graag overnemen, zodat moeder – uit bescherming voor het kind – uit beeld raakte. Hoewel de moeder op papier alle schijn tegen had, ging de kinderrechter niet klakkeloos akkoord. Zijn argumentatie: ‘het dossier is te dun, ik mis informatie!’. Dat gaf ons hoop, want zo’n uitspraak is best uitzonderlijk.
Maar het proces verliep niet gemakkelijk. Al snel ontdekten we dat de instelling gebrand was op het overnemen van de voogdij en gebruikte de hechting van het kind aan de pleegouders als argument. Na anderhalf jaar bij de pleegouders zou ze veel meer aan hen gehecht zijn dan aan haar eigen moeder. Op onze vragen ‘Hoe meet je dit? Wat is er gedaan aan de hechting tussen ouder en kind?’ kwam geen antwoord. Een eenzijdige redenering en geen sterk argument dus. Er ontstond een ethische discussie waar we met elkaar niet uitkwamen. Een drugsverleden zegt niets over de situatie nu. De dochter heeft een ingewikkelde ziekte, maar uit niets blijkt dat de moeder hier niet mee om kan gaan. Emotieregulatie- problematiek lijkt heel begrijpelijk als je kind bij je weg wordt gehaald. Kijk naar de disfunctie bij een stoornis, staar je niet blind op een stempel. Onze conclusie: er waren contra indicaties, de uithuisplaatsing was niet gegrond. Het pleeggezin ging er vanuit dat ze daar bleef en de instelling gebruikt alle beschikbare informatie om dit te bewerkstelligen. Ze zijn in de koker gestapt van hechting en het lukte ze niet meer om af te wijken van deze ingeslagen weg.
Het dossier over de moeder verdient zeker geen schoonheidsprijs en gezien haar geschiedenis is het meerdere malen niet gelukt om het goed genoeg te doen. Maar hierdoor mag het beeld van nu niet vertroebelen, laat je niet leiden door vooroordelen.
Iedereen was tegen, maar we bleven standvastig. En met succes! Uiteindelijk is de machtiging voor uithuisplaatsing ingetrokken, het meisje woont weer bij haar moeder. Eerst nog onder ambulante begeleiding, eind deze maand krijgen ze via de gemeente een eigen woning toegewezen.
De reactie van de instelling was teleurstellend: fouten worden gemaakt. De fout erkennen en uitspreken naar moeder had een begin kunnen zijn, maar is nooit gebeurd. Nu is het wantrouwen richting hulpverleners zo groot! Het meisje had nooit uit huis geplaatst mogen worden. De situatie was goed genoeg, gelet op de basisvoorwaarden qua bed, bad en brood. Wellicht niet perfect, maar er zijn nu twee mensenlevens ontwricht.
Tot slot: blijf je verwonderen, onderzoek zorgvuldig of alles nog klopt en blijf kritisch kijken naar je eigen handelen. Durf je hoofd te buigen om toe te geven dat het niet makkelijk was, maar wel goed genoeg.”
Ieneke van Weringh – maatschappelijk werker, oprichter van Zorg Anders
Jorien Benthem – orthopedagoog-generalist, eigenaar van Kinderbijstand
bron: https://groningengeeftthuis.nl/actueel/verander-verhalen/ieneke-van-weringh-en-jorien-benthem
